Uzm. Dr. Hakan ÇAVDAR

Radyoloji teknolojik açıdan gelişmiş cihazlar kullanarak hastalıkları görüntüleyen tanısını koyan ve ayırıcı tanısını yapan bir tıp alanıdır. Önceleri sadece röntgen cihazlarıyla verilebilen bu hizmet, artık bugün çok çeşitli ve gelişmiş teknik aletler kullanılarak gerçekleştirilmektedir.

Radyoloji tıbbın en hızlı ilerleyen dalı olduğu söylenebilir. Hızlı gelişmeyle birlikte hastalıklara daha detaylı olarak tanı konulması ile daha iyi tedavi edilme şansları doğmuştur. Bu yüzden bir hastalığın iyi tedavi edilebilmesi için o hastalığa yönelik radyolojik tetkiklerin o hastalığı ilgilendiren radyolojik cihazlarla detaylı olarak yapılması zorunluluğu gün geçtikçe artmaktadır.

Ancak Radyolojik tetkikler gerekli duyuldukça ve ihtiyaç kadar uygulanmalıdır. Hastaya zarar vermemek en temel kural olarak uygulanmalıdır.

Özel Salihli Hastanesi bünyesinde bulunan radyolojik cihazlar aşağıda belirtildiği gibidir.

• Açık MR Cihazı
• Tüm vücut bilgisayarlı tomografi cihazı (16 kesitli Anjiyo Yapabilen)
• Dört boyutlu ultrasonografi
• Üç boyutlu Renkli doppler ultrasonografi
• Mamografi
• Kemik dansitometri
• Digital(Bilgisayarlı)Röntgen
• ESWL(Taş Kırma )
• HSG (Rahim Filmi)
• Mobil (hareketli) röntgen uygulamaları ve skopi.
• İlaçlı böbrek filmi.( i.v.p)

(MR – EMAR) MANYETİK REZONANS

Manyetik rezonans (MR) başta beyin, eklemler, iç organlar ve vücudun bir çok bölgesine uygulanabilen yüksek teknolojili bir görüntüleme yöntemidir.

Manyetik rezonans cihazları kapalı ve açık emar (Open MR) olmak üzere iki ana sınıf altında toplanmaktadır. Merkezimizde AÇIK MR bulunmaktadır.

Çağımızda kapalı alan fobisi görülme oranı %20’ lerdedir. Kapalı alan fobisi olan hastaların bile rahatlıkla görüntüleme yaptırabildikleri açık MR’ ımız tüm MR işlemlerine olanak sağlamaktadır.

Bu üstün görüntüleme teknolojisinin kullanılamayacağı hastalar da vardır ki bunların başında vücudunda metal protez bulunanlar gelir çünkü MRG’nin mıknatısı bu metalleri yerinden oynatabilir. Bu gibi hastalar arasında kalp pili olanlar, beyin ameliyatı ile beyin damarlarına klips takılmış kişiler, metal kalp kapakçıkları olanlar ve iç kulak protezi olanlar yer alır. Eğer doktorunuz sizden MRG tetkiki isterse onu bu tür metallerin varlığından haberdar etmeyi unutmayın.

MAMOGRAFİ

Mamografi meme hastalıklarının özelliklede meme kanserinin erken tanısını saptamada kullanılan cihazdır. Mamografi meme dokusunun detaylı görüntüsünün , düşük dozajlı özel bir x ışını (Röntgen Işını) yardımı ile çıkarılmasıdır. Mamografide düşük dozajlı x ışını, yüksek kontrastlı ve yüksek yoğunluklu filmler ve özel olarak dizayn edilmiş röntgen cihazları kullanılır.

Meme kanseri tedavisinin başarıya ulaşmasında erken teşhis çok önemlidir. Mamografi göğüs içerisinde ki değişiklikleri kadının kendisi ya da doktoru tarafından hissedilemeyecek haldeyken bile görüntüleyebilir. Biopsi, kuşkulu dokunun alınarak labratuvar şartları altında kanser olup olmadığının belirlenmesi işlemidir. Kontrol amaçlı mamografi, hiç bir şikayeti olmayan kadınlarda olası meme kanserlerini erken aşamada teşhis etmek için kullanılır. Kontrol amaçlı mamografi düzenli olarak yapıldığında erken tanı olasığını arttırarak tedavinin başarıya ulaşma şansını önemli bir ölçüde arttırır. 40 yaşını aşkın her kadının yılda bir kez kontrol amaçlı mamografi yaptırması önerilmektedir .

Tarama testlerinin amacı bir hastalığın ortaya çıkacağını önceden anlamaya çalışmak veya hastalığı erken evresinde yakalamaktır. Mamografinin kadınlara belli aralıklarla yapılmasının doktorlar tarafından şiddetle önerilmesinin nedeni, bu tarama testi sayesinde meme kanserinin erken tanınabilmesiyle hastalığa bağlı riskleri azaltmayı amaçlamaktadır.

KEMİK DANSİTOMETRİ

Kemiklerin yapısında yer alan maddelerin yoğunluğunu ölçen bir yöntemdir. Bu yöntemle kemik madde kaybı (Kemik erimesi-osteoporoz) saptanır.

Osteoporoz nedenleri:

• Primer (yaş, cinsiyet, sigara, aşırı alkol tüketimi gibi yaşam tarzına bağlı nedenler)
• Sekonder (hastalıklar ve ilaçlar) sonucu oluşan madde kaybı

Yaklaşık 15 dakika civarında yatarak yapılan bir işlemdir. Ağrı ve acı kesinlikle yoktur.Sadece kımıldamadan yatmak gerekmektedir.

Günlük hayatta bilgisayar kullanırken alınan radyasyon kadar X ışını kullanılır. Hiçbir yan etkisi yoktur. Kemik kaybı riskinin yüksek olduğu, menopoz sonrası kadınlar için ilk çekim normal ise 3 yılda bir kontrol amaçlı çekimler önerilmektedir . Kemik kaybı söz konusu ise kontrol periyodunu tedaviyi yapan hekim belirleyecektir.

Hiçbir ön hazırlık gerekmeden günün her saatinde çekilebilir.

ULTRASONOGRAFİ (USG) (US-Ultrasonografi)

Ultrasonografi, insan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanarak iç organları görüntüleyen bir tanı yöntemidir.

Ultrasonda radyasyon kullanılmaz,bu nedenle gebelerde ve bebeklerde rahatlıkla kullanılabilir.

Ultrason çoğunlukla karaciğer, safra kesesi, pankreas, dalak, böbrekler, mesane, yumurtalıklar ve rahim gibi karın içi organların görüntülenmesi için kullanılır.

Ultrason çekilmesi için başvuran hastaların en sık şikayeti karın ağrısıdır. Karaciğer ve dalak gibi karın içi organların büyümesi, safra kesesi ve böbrek taşları, apandisit, yumurtalık kistleri ve karın içindeki tümörler ultrason ile teşhis edilebilen hastalıklardan bazılarıdır. Bunun haricinde yüzeyel doku incelemeleri ile diğer bölgelerinde sonografik incelemesi yapılabilir.

Ultrason çekimline hazırlanmak. Karın içindeki organların ultrasonu için hastanın aç karna olması gerekir. Ayrıca mesane, yumurtalıklar ve rahimin incelenmesi için hasta idrarına sıkışık olmalıdır. Bunun dışında başka bir hazırlık gerekmez.

DOPPLER ULTRASONOGRAFİ

Doppler Ultrasonografi yöntemi ile bir organın veya damarının kan akımının varlığı akım şekli damarlarda daralmalar ve tıkanıklıkları inceleyebilir.Kan akımının miktarı, akımı engelleyen yapı varlığı, akımın normal yönde olup olmadığı değerlendirilebilir.Doppler incelemeleri, normal ultrasonografi cihazları ile yapılır. Ancak bunlarda farklı bilgisayar donanımı mevcuttur.

Doppler Ultrasonografi inceleme alanları

• Kol ve bacak damarları,
• Karaciğeri besleyen damarlar
• Böbreği besleyen damarlar
• Boyun damarları
• Gebelerde, anneye ve fetuse ait damarlar
• Erkeklerde testisleri besleyen damarlar

BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ

Bilgisayarlı tomografi x-ışını kullanılarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünü oluşturmaya yönelik radyolojik teşhis yöntemidir.

BT, direkt grafilerle gösterilemeyen vücudun beyin gibi birçok kesiminin değerlendirilebilmesini mümkün kılmıştır. Ayrıca diğer görüntüleme yöntemlerinden daha erken ve doğru şekilde birçok hastalığın teşhisini sağlamıştır. Hastalıklar erken teşhis edildiğinde daha iyi tedavi edildiklerinden, BT bu üstün özellikleriyle doktorların birçok hayat kurtarmasına yardımcı olmuştur.

Cihaz bir bilgisayara bağlıdır. X-ışını kaynağı incelenecek hasta etrafında 360 derecelik bir dönüş hareketi gerçekleştirirken oyuk ya da ”gantry” boyunca dizilmiş dedektörler tarafından x-ışını demetinin vücudu geçen kısmı saptanarak elde edilen veriler bir bilgisayar tarafından işlenir. Sonuçta dokuların birbiri ardısıra kesitsel görüntüleri oluşturulur. Oluşturulan görüntüler bilgisayar ekranından izlenebilir.

Ayrıca BT incelemeleri doktorlara basit bir kist (İçinde sıvı veya yarı sıvı madde bulunan etrafı çevrili kese şeklinde oluşum) ve solid tümör (bir kısım hücrelerin süratle çoğalması nedeniyle oluşan doku kitlesi, ur.) ayırıcı tanısında yardımcı olarak hastalıkların daha iyi değerlendirilmesini sağlar.

ESWL Nedir?

Günümüzde aktif tedavi gerektiren taşların yaklaşık olarak %85’i ESWL ile tedavi edilir. Klinikte ilk kez 1980 yılında uygulanmaya başlanmıştır ve üriner sistem taşlarının tedavisini dramatik olarak değiştirmiştir. ESWL öncesinde idrar yolunda tıkanma yaratan ve düşmeyen taşlar açık ameliyat gerektirirken günümüzde ESWL ile taşlar küçük parçalara ayrılmakta ve idrar yolundan atılmaktadır. ESWL girişimsel olmadığı gibi anestezi gerektirmeyen ve kişinin günlük yaşantısını etkilemeden yapılabilen bir işlemdir.

Üreter taşları ve 2 cm e kadar olan böbrek taşlarında ilk tedavi seçeneği ESWL olarak önerilmektedir. Spark-Gap teknolojisi ile çalışan su ile dolu çanak içindeki elektrotlar arasındaki elektriksel alışveriş sayesinde oluşan ses dalgasının etkisiyle özel bir yatak ve düzenek içinde yatan hastanın böbrek ve idrar yolları tarlarının kırılması yöntemidir. ESWL cihazının rahat uzanmanızı sağlayan bir sedyesi ve diğer teknik bölümleri vardır.Sedyeye uzandıktan sonra taş odaklaması yapılacak ve hareketsiz kalmanız talep edilecektir.

ESWL ortalama 20 – 45 dakika sürmektedir. Taşları büyüklüğüne göre seansların birkaç kez tekrarlanması gerekmektedir.

İncelemeler nasıl değerlendirilir?

İncelemeler vücudun hangi kısmıyla ilgiliyse o konuda uzmanlaşmış doktorlar tarafından değerlendirilir ve daha sonra yazılı bir rapora dönüştürülerek hastaya teslim edilir.

Özel Salihli Hastanesi; Hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli bir rol oynayan teknolojik cihazları ve yenilikleri takip ederek hastalarının hizmetine sunulmaktadır.